MERZ?FONLU TAR?HÇ? ?SMA?L HAM? DAN??MENT
Sadi BAYRAM
Selçuklu Dani?mendo?ullar?ndan soyu gelen me?hur tarihçilerimizden ?smail Hâmi Dani?ment Merzifon?da 1892?de do?mu? olup, babas? Cebel-ü Garbî Mutasarr?flar?ndan Emir Mehmed Kâmil Bey, annesi Melek han?md?r. ?lk ve orta tahsilini özel olarak yapan Dani?ment, babas?n?n görevi gere?i orta tahsinini ?am?da ikmal etm?, daha sonra Mülkiye Mektebine girerer, bir ara Fransa?da Paris College de France de bir müddet okur, 1912 y?l?nda bugünkü ad? Siyasal Bilgiler olan okulundan mezun olmu?tur. Mezun olunca Fransa?ya gider, ancak fazla kalmaz ve yurda dönerek Hariciye Nezaretine kâtip olarak girer. D??i?leri mizac?na uygun olmad???n? anlayan ?smail Hami Dani?mend ö?retmenli tercih ederek Maliye Yüksek Mektebine tarih ö?retmeni olarak atan?r. 1914?de Ba?dad Hukuk Mektebine gönderilir, ?ngiliz i?galine, yani 1919?a kadar orada kal?r. 1919?de ?stanbul?a gelerek Memleket Gazetesini ç?kar?r. Sivas Kongresine ?stanbul Temsilcisi olarak kat?larak Kongrenin ?stihbarat ?ubesi ?efli?ini yapar ve ?râde-i Hakimiyet-i Milliye Gazetesi?nin Ba?yazarl???n? yapar. Temsiliye Heyeti Ankara?ya gelmeden önce ?stanbul?a döner, Padi?ah Hükümeti taraf?ndan Barselona?ya ?ehbender ( Konsolos ) olarak tayin edilir, Büyük Zaferden sonra yurda döner, ?stiklâl Mahkemesinde yarg?lanarak ber?at eder.
?stiklâl Sava??ndan sonra siyasetten çekilerek tarihçili?ini devam ettirir. 12 Nisan 1967 y?l?nda kalp yetmezli?inden vefat eder. Arapça, Frans?zcay? çok iyi bilir. Almanca, Lâtice ve Sümerce de bilir.
Yay?nlanan eserlerinden bir k?sm?:
Türklerle Hind Avrupal?lar??n Men?e Birli?i ( 2 cilt)
Türkçe-Frans?zca Sözlük,
Frans?zca-Türkçe Resimli Büyük Dil Klavuzu ( 3 Cilt),
Fransz?ca K?yasi ve Gayrei K?yasi Fiiller,
Tarih-Cografyaya Ait De?i?ik ?simler Lü?ati,
Destan ve Divân Edebiyat?nda ?stanbul Sevgisi,
Ali Suavi?nin Türkçülü?ü,
Cimri, Hastal?k Hastas?, Seyyid, Nikomed,( 4 ayr? eser,tecüme,),
Türk Tarih Kurumuna Aç?k mektup,
?zahl? Osmanl? Tarihi Kronolojisi, ( 6.Cilt),
?stanbul Fethinin ?nsani ve Medeni K?ymeti,
Baltac?n?n Prut Zaferi,
Türkiyât ve ?slâmiyet Tetkikleri Külliyât?,
Türk Irk? Niçin Müslüman Olmu?tur,
Garb Menbalar?na Göre Eski Türk Seciye ve Ahkâk?,
Garb Menbalar?na Göre Garp Medeniyetinin Menba? Olan ?slâm Medeniyeti,
Sadrazm Tevfik Pa?a?n?n Dosyas?ndaki Resmi ve Hususi Vesikalara Göre 31 Mart Vak?as?,
?zahl? ?slâm Tarihi Kronolojisi ( 7 Cilt),
Garb Menbalar?na Göre Eski Türk Demokrasisis,
Türk Meseleleri,
Tarihî Meseleler ve Menkabeler Lügati,
Garb Menbalar?na Gçre Garb Âleminin Kur?an-? Kerim Hayranl???,
Sumer,
Türk Dil Birli?i, ( 2 Cilt),
?stanbul Fethinin Medeni K?ymeti,
Fatih?in Hayat? ve Fetih Takvimi,
Tarih ve Efsanelere Göre Araplar?n ?stanbul Seferi ( Tercüme).
|
