TÜRK-İSLAM KÜLTÜR VE MEDENİYETİ - TURK'S AND ISLAMİC CİVİLİZATİOAN, FOUNDATİONS, ART,HİSTORİCAL ART, HİSTORY
Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi'nde Bulunan Kendinden Desenli Üzeri yazılı İki Kumaş
Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi'nde Bulunan
Kendinden Desenli, Üzeri Yazılı İki Kumaş

Sadi BAYRAM

"İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi tarafından tertiplenen III. Milli Türkoloji Kongresine tebliğ olarak sunulmuş, daha sonraları Vakıflar Dergisi, S.XV., Önder Matbaası Ankara 1982 tarihinde, s.139-156 sayfalarında basılmıştır. 28 resimle."

Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi'nde iki cins, jakarlı, üzeri eski yazılı' kumaş bulunmaktadır. Birincisi 292 cm. boyunda, 65 cm. eninde, parça, keten kumaş olup, üzerinde 'Aşere-i Mübeşere', yani, Cennete girecekleri müjdele-nen kişilerin isimleri bulunmaktadır. Zemin siyah olup, yazılar kurşunimsi beyazdır. Şu isimler tekrarlanmıştır:
Allahümme salli ve sellim alâ, Muhammed ve Ahmed ve şefiin ve müşeffein, ve musaddakin ve rahmetin Ebubekir, Ömer, Osman, Ali, Hasan, Hüseyin, Talha, Zübeyr, Saad, Said, Abdurrahman, Ebu Ubeyde, Teala anhüm Iilalemin raziyallahü ibaresi kalıp halinde yanyana üçer sıra halinde devam etmekte olup, bir kalıp 74 x 16 cm. ebadındadır (Res. 1,2,3).
Dini amaçla kullanılan bu ve benzeri kumaşlar üzerinde incelemelerimiz devam edeceğinden, ayrı bir konu halinde ileride sunmayı düşünüyoruz.
Bu makalenin asıl konusu olan ve Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivinde bulunan XIX. yüzyıl Türk imalatı, Hereke, Fabrikai Hümayun'da dokunan Kabe örtüsü kumaşı üzerinde durmak istiyoruz.
Edebiyatımıza "Kara donlu Beytullâh "olarak geçen Kâbe örtüsü, Araplar'ın deyimi ile Kisve-Sitare, tarihi kaynaklardan edindiğimiz bilgilere göre Yemen Meliki Tubba tarafından ihdas edildi. Hz. Muhammed, Kâbe'yi Yemen bezi ile örterdi. Ondan sonra gelen Halifeler, bu geleneği devam ettirdiler ve yeni örtüler, eskilerinin üzerine serildi. Kabe muhafızları, Abbasi Halifesi el Mehdi'ye müracaat ederek, Kabe tavanının çatlaması sebebiyle, eski örtülerin kaldırılmalarını talep ettiler. Halife tek örtü kullanılmasını emretti. Hicri 160, Miladi 782 yılından itibaren de tek örtü bir gelenek halinde kullanılageldi. Kâbe'yi işlemeli beyaz kumaşla örten ilk kişi, Abbasi Halifesi El Ma'mun 'dur. Fatımiler tse, sırasıylı,ryeyaz, mavi, yeşil ve siyah ipek kumaşla örttüler Kabe'yi. .
H. 750jM.1382 yılında Salih, İsmail bin En-Nasr, Mısır'ın Kalyobiyye bölgesindeki üç köy halkını Kabe için kisve hazırlamakla görevlendirdi. Mısır Sultanı Kansu Gavri, Kabe örtüsünü 'Mahmal' denen deve üzerindeki çadırlarda, özel törenlerle Mekke'ye göndermeye başladı. Daha sonra bu törenler, hükümdarların dünya üzerindeki kuvvetlerini temsil mahiyetine döndü. Ş atafat i , gösterişi arttıkça, 'hükümdarların islam alemi üzerindeki otoriteleri de artmaya başladı ve dolayısıyla bu törenler büyük ehemmiyet kazandı.
Mısır'ın Osmanlılar tarafından Yavuz Sultan Selim zamanında fethiyle birlikte, kisve yapımına katılan üç köyün sayısı yediye çıkarılarak, masrafları Osmanlı Hazinesi tarafından karşılandı.
I. Ahmed 1021 H.j1612 M. senesi Muharremi'nde Kâbe'nin çatlayan tavanını tamire irade buyurdu. Örtünün bundan sonra istanbul'da yapılmasının adet haline geldiği söylenebilir. Türkiye Cumhuriyeti 'nin kuruIma çabaları esnasında, Kabe örtüsünün Osmanlılar tarafından gönderilmesi geleneği, Mısır Hidivi Mehmet Ali Paşa tarafından kaldırılmış ve yine Kalyobiyye bölgesinde Mısır Hükümeti adına hazırlattırılmıştır. 1 Muharrem 1341 'de, yani Ağustos 1922 yılından itibaren Suudi Arabistan Kralı Abdulaziz El Suud 'un emri ile Mekke'de bu iş için özel bir tesis kuruldu, örtüde değişiklik yapıldı, 7 yerine 16 parça'dan teşekkül etti. 16 parçalı kumaşın uzunluğu 64 m., genişliği 94 cm. dir. Yani, kumaş, Osmanlılar'ın aksine, dikey değil, yere paralel olarak Kabe'yi sarmaktadır. Her yıl Zilhicce'nin 9'unda değiştirilen Kabe örtüsünün eskileriı halka dağıtılmakta ve uğur sayılmaktadır.
Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi'nde muhafaza edilen Evkaf Nezareti Arşivi'nin 1936 yılında Ankara'ya nakli sırasında gelen ve orijinal etiketi olanı ipek, sırasateni kendinden desenli (jakarlı) kumaşı 75 cm. eninde, 26-27.10 m. arasında değişen bir uzunluğa sahiptir. Kabe örtüsü olarak tavsif edebileceğimiz kumaşın .tamamı 19 top olup, birisi yarımdır. Bugün imal edilmiş gibi sağlam ve parlak olup, takribi bir milimetre kalınIığındadır.
Kumaş, sade, jakarlı, yani kendinden desenli olupı zigzaglardan oluşan iki bandın devamlı tekrarından meydana gelmektedir. Bunu şöyle de açıklamak mümkündür: (M) harfi diyebileceğimiz, veya ters, çift (V- W) harfi olarak şekillendirebilececeğimiz bir hat içinde, 31 cm. aralıklarla ''Lâ ilâhe illallah, Muhammedün resulallah, Lâ ilahe 'illallah, Muhammedün resulullah" ibaresi ile onun altındaki sırada "Allah celle celâluhu. Muhammed Aleyhisselôm, Allah celle celâluhu. Muhammed Aleyhisselôrn" ibaresi parlak düz siyah zemin "çözgü saten" içinde, "atkı saten" tekniğinde mat siyah renkte görülmektedir. Santimetrede atkı sıklığı 91, iplik çözgü sıklığı 28 dir. Zigzagların eni bir cm. olup iki ters (V) arası 36 cm. (M) harfi diyebileceğimiz hattın, ayak açıklığı arası 72 cm. dir (Res. 5). '
Top baş ve sonlarında 3,5 cm. kadar kumaş düz olup desensizdir. Yanlarda ise, 1 cm'lik şerik düz bırakılmıştır.
O devre göre Avrupai olan, kalın sarı kartona basılmışı üst kısmında kumaşa tutturmak için yuvarlak bir delik açılarak, yine yuvarlak kalın bir kartonla takviye edilerek metalik bir yüksük takılmış, böylece etiketin kumaştan yırtılarak kopması önlenmiş olupı kopyalıdır. Üzerinde şu bilgiler bulunmaktadır (Res. 4) : .

HEREKE FABRiKA-i HUMAYUNi MA'MULATI

Resim numrusu 1118

Sevk Numrusu 110

Cinsi
Düz siyah yazılı kumaş

Eni 75

Mikdarı metre santim 26 40

Boyu.

Fiyatı Santim kuruş

. .
Kumaşın etiketinde, cinsi altında Kabe örtüsü yazısı yerine "Düz. siyah yazılı kumaş" ibaresinin bulunması dikkat çekicidir. Kabe örtüsü olarak kullanılacağının belirtilmemiş olması tabii bir durumdur. Zira, kumaşın kisve haline dönmesi için; yanyana dikilerek, altının yelken bezi ile takviye edilmesi ile, yerden 9 m. yükseklikte Kur'an-ı Kerim'den ayetler bulunan altın sırma yazılı kuşağın, aplike edilerek dört bir yanını çevirmesiyle ortaya çıkacağı aşikardır.
Minyatürler üzerinde yaptığımız incelemelerde, Kabe, siyah renkli kumaşla örtülüdür ve üzerinde i birbirine paralel zigzag desenler hakimdir. Ayrıca Hayat Dergisi'nin Nisan 1966'daki 14. sayısında tele ile çekilmiş bir detay fotoğrafta yine kumaşın desenleri fark edilmekte ve bizim kumaşımıza uymaktadır. Görenlerin ifadesiyle de desen yönünden bir tereddüdümüz yoktur. (Res. 6, 7).
Aslında elimizde bulunan kumaş, türbelerin sandukası için hazırlanmış olsa üzerinde geleneğe göre, Ayet'el Kür'si veya "Küllün nefsin zaikâtül mevt" (her nefis ölüm acısını tadacaktır) mealinde bir yazı şeridi bulunması gerekir. Camilerin minber kapıları için imâl edilmiş olsa, "Utkuluha bi selômin aminin" (buraya güvenlik, sağlık, selamet ve esenlikle girin), veya ''İnne muttakine ti Cennatin ve uyun" (Allah'tan korkan, itaat eden kişiler Cennettedirler) ibaresi bulunan bir yazı şeridinin bulunması lazım. Zaten türbe ve camilerdeki bu tür kumaşlarda yeşil renk tercih edilerek, üzerine sarı renkte sırma veya iplikle yukarıda belirtilen âyetler yazılmaktadır.
O halde, bu kumaş, türbelerin sandukası ve camilerin minber kapısı için imal edilmeyip, Kabe örtüsü amacıyla dokunmuştur. .
Bu arada şu hususu belirtmekte yarar vardır. Hacılar Arafat'a çıktığı sırada, Zilhicce"nin 9'unda eski örtü çıkarılıp, Kabe Kral veya Emir 've devrin büyükleri tarafından yıkanıp, yeni örtü asıldıktan sonra, eski örtü Beyt'ül mâle teslim edilmektedir. Suudi Arabistan Emir'i tarafından Beyt'ül mal'den satın alınan eski örtü parçaları devrin büyüklerine hediye edilmekte, küçük parçalar da Kabe bekçileri tarafından halka dağıtılmakta, çıkarcılar da satmaktadır. .
İşte bu eski örtüleri XVI. asırdan beri Padişah, Valde, Şehzade ve devlet büyüklerinin sandukaları üzerine örtülmekte, dini yapıların duvarlarına asılmaktadır.
III. Ahmedı, II. Osman, III.Osman, IV. Murad, III. Mehmed'in sandukaları üzerinde eski Kabe örtüsü vardır (Resim 14-18). .
İstanbul Nakşidil Valde Sultan Türbesinde bir sanduka üzerinde, Kanuni Türbesinde bir sanduka üzerinde, Hürrem Sultan Türbesindeki bir sanduka üzerinde, II.Sultan Selim Türbesindeki Şehzade sandukaları üzerinde, Merkez Efendi Türbesinde.bir sanduka Kisve ile örtülmüştür.
Topkapı Sarayı Hırka-i Saadet Dairesi duvarında çerçeve içinde, Dolmabahçe Sarayı'nda mescid olarak kullanılan,.odada mihrap duvarında, İstanbul Yeni Cami minber karşısındaki fil ayağında, Edirne'de Eski Cami'de mihrabın solunda duvarda Kabe örtüsü asılıdır (Res. 12, 13). .
E yüp SuItan Türbesinde, D 'essen tarafından çizilen bir gravürde, sanduka üzerinde görülen örtü de Kabe örtüsüdür.
Kabe örtüsü deseni, XVI. asır mezar taşlarında da görülür. Eyüp Sultan mezarlığında görülen bir mermer sandukanın baş kısmı Kâbe örtüsü kumaşı desenine göre işlenmiştir (Res. 19). .
Topkapı Sarayı Müzesi'nde olduğu gibi, Avrupa müzelerinde de Türk mamulatı renkli Kâbe örtüsü bulunmaktadır. İngiltere Antaki Kolleksiyonunda ve Victoria Albert Museum 'da bulunan Kabe örtüleri m isal olarak gösterilebilir (Res. 11,12).
Menşeinde şamanizm tesiri olan bu kumaşlar, geçtiğimiz asırlarda bol ve çeşitli şekillerde ülkemizde imal edilmiş, Mekke-i Mükerreme'ye gönderilmiş, eskileri de Kâbe'yi bir sene müddetle tabiatın tesirinden koruduğu için mukaddes sayılmıştır.
Bizim konumuz, Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi'nde bulunan Kâbe örtüsü kumaşı olduğu için, diğerleri üzerinde şimdilik detaylı olarak durmadık.
Bugün, Sümerbank, Hereke tesisleri dediğimiz Osmanlı devrinde Hereke Fabrika-i Hümâyun denilen bu fabrikanın kısaca tarihçesi şöyledir: Sultan Abdülmecid devrinde, İzmit'te asker ihtiyacı için Çuha fabrikası kurulurken, Serasker Rıza, Paşa, İzmit Fabrikası müteahhidi Dadyan Biraderler'e 50 pamuklu, 25 ipekli canfes tezgahını havi fabrikayı, Hereke'de Hazine-i Hassa namına 1843'de kurdurmuştur. Serkis Ağa adında bir müdürü, italyan teb'asından bir ressam ve bir mütehassısla idare teşekkül eder. 1845 yılında fabrikayı, Gebze Tapu Sicili'nde Sultan Abdülmecid namına tescil ettirmiş ve kendisine aynı tarihdeki İzmit seyahatinda gösterilmiştir.
Fabrikanın tevsii için Avrupaya heyet gönderilmiş, Büküm ve perdah makineleri ile 25 çark, 16 düz canfes, 6 düz atlas tezgahı Avrupa'dan temin edilmiş, itinalı çalışmalar sonucu Hereke'nin yünlü ve ipekli mamulleri şark'ın bir şaheseri olarak dünya piyasalarında kendini .tanıtmıştır. 1850' de 100, adet jakarlı el tezgahı ilave edilmiştir.
Ancak, imal ettiği muhtelif kıymetli ipekli, elbiselik kumaş ve bilhassa möblelik kumaşlara rağmen fabrika kara geçememiştir; münhasıran, saray ihtiyacı için çalışırken, 1875 yılında fabrikaya ticari' bir veçhe, verilmesi istenilerek btarı bul'da bir satış mağazası açılmıştır. 1888'ae Hazine-i Hassa-i Şahane Devairi Merkeziye Mefruşat-ı Hümayun Müdürü olarak Hereke Fabrikası Müdürlüğüne Hacı Akif Bey tayin edilmiştir. Hac ıAkif Bey, "maharet ve gayretleri görüldüğü anda, hemen mükafatlarının icarı" yolunda alınan bir kararla prim sistemine giderek istihsali artırmıştır. 1891 'de fabrikaya halı kısmı ilave edilerek 1902, 1905, 1918 yıllarında tevsi' edilmiş, Avrupakari Golbein, binbir çiçekli ve sırmalı Gördes halıları dokumaya başlamıştır.
Cumhuriyet devrinde Sanayii Maadin Bankasına devredilen müessese, 11. 07 .1933'de kurulan Sümerbank'a devredilmiştir. Kanaatimize göre, Cumhuriyet'in ilk yıllarında, Hazine-i Hümayun'un olan fabrikanın tasfiyesi ve Sanayii Madin Bankasına devri sırasında deposunda bulunan 19 top kumaşın, konuya en yakın ve Kâbe örtüsünü gönderen bir müessese olarak Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne "Düz, siyah yazılı kumaş" ibareli etiketle devretmiş olması muhtemeldir.
Yayınlandığı Yer: Vakıflar Dergisi, S.15 ,1982
Yazar :
Konuyla İlgili Diğer Başlıklar:
  • IdizÂde, ÂkifzÂde Mustafa Efendi Ve Eserleri
  • IdizÂde, ÂkifzÂde Mustafa Efendi Ve Eserleri
  • Hacettepe üniversitesi'nden Bir Yıldız Kaydı
  • Türk Müzeciliğinin çınarları
  • ?Îdî-zâde -Âkif-zâde Abdurrahim El-amasî Sülâlesi Ve Eserleri
  • Türk Kültüründe Icâzetnâmeler
  • Sabık Sultan ıı. Abdulhâmid'ın Selânik'den Istanbul'a Göçü
  • Amasya Uluslararası Alimler Sempozyumu Ardından
  • Kur'an Ve ılım
  • Kaynaklara Göre Güney-doğu Anadolu'da Ptoto- ön Türkler
  • Osmanlıda Resi Ilk Müze Adı Ne Zaman Ortaya çıktı?
  • Ayasofya Camii, Müze Olması Ve Ardındaki Gerçekler
  • Türk Kültüründe ölüm
  • Sevgi Ve Yardımlaşmada Yarışalım
  • Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi'nde Bulunan 1783-1810 Tarihleri Arasında Işlem Görmüş Bir Mühür Tatbik Deft
  • Kur'an Ve Bilgisayar-computer Ilişkisi
  • Sultan ıı. Bayezıd?ın Hattatı, Amasyalı şeyh Hamdullah Kur'an-ı Kerim'i Ve Bir Hâtıra
  • ?Îdî-zâde (- âkif-zâde) Abdurrahim El-amasî Sülâlesi Ve Eserleri
  • Osmanlı Döneminde Latin Harflerine Geçiş çalışmaları
  • Mühr-ü Süleyman Ve Türk Kültürü
  • Izgü Mescid
  • Taceddin Sultan Ve Evradı
  • çift Başlı Kartal
  • Bâki Kalan Bu Kubbede Hoş Bir Sedâdır
  • Ayasofya Camii, Müze Olması Ve Ardındaki Gerçekler
  • Bosna- Hersek Ve Balkanlarda Vakıf Kültür Izleri
    (seminer Konu?mas? )
  • Ahlat Vakıfları
  • Selçuklu Kervansaraylarının Turizme Açılması
  • Hasan Paşa'nın Vakfı, şeyhülislÂm Ankaravi Mehmed Emin Efendi Vakfiyesi, Ve Ankara Sulu Han HikÂyesi
  • Yemen Fatihi Gazi Sinan Paşa Vakfiyeleri, Tezyinatı Ve Türk Süsleme Sanatındaki Yeri
  • Yakın Tarihimizde Merzifon, Merzifon Anatolian Koleji
  • Milli Kültür, Günümüz Türkiyesi Ve Muasır Medeniyetler Seviyesi
  • Türk Hat, Yazı-resim, Cilt Ve Tezhip Sanatı Ile Ilgili
  • Vakıflar Dergisi Makaleler Fihristi ( 27. Sayıya Kadar )
  • Cumhuriyetin 75. Yılında Vakıflar
  • Sultan ıı. Mahmud'un Vakfiyelerindeki Tezyinat
  • Maniheizm Doğuşu, Gelişimi Ve Tesirleri
  • özel Müzeler Ve Denetimleri Hakkında Yönetmelik
  • Günümüzde Sosyal Devlet Anlayışı Ve Imaretler
  • Türk'ün Yolu Nereye Gidiyor
  • Toplumumuzda Kadın Ve Vakıf Kuran Kadınlarımız
  • Osmanlı Devleti Hakkında Bir Kronoloji Denemesi
  • Toplumumuzda Kadın Ve Vakıf Kuran Kadınlarımız
  • Cumhuriyetin 75. Yılında Vakıflar
  • Medeniyetlerin Beşiği Anadolu Ve Kılikya Aphrodosıas'ı ( Tisan )
  • Anadolu Turk - ıslam Sanatında Bazı Yapılar Ve Kronolojıye Aıt Katalog Denemesı...
  • Türk Kültüründe ölüm !
  • Büyük Türk Düşünürü Hacı Bayram-ı Veli Ve Akkoyunlu Uzun Hasan'ın Ankara Hacı Bayram Türbesi'ne Vakfettiği H
  • Xıv-xıx. Yüzyıl Vakfiyelerinde Türk Tezhip Sanatınının Gelişimi, Batı Tesirleri Ve Günümüzde Yorumlayanlar
  • Anadolu'da Ilk RufÂiler Ve Hz.zeynel Abidin Ali Er-rufÂi El-abdali El-kayserani Soyuna Ait Bir Deneme Anad
  • Osmanlı Döneminde 1899 -1920 Yıllarında Istanbul Camilerinden çalınan çiniler
  • Peygamberler şehri Tarsus Ve Tarsus'da Bir özbek Vakfı
  • Başkent Ankara'nın Ihtiyacı Olan Kongre Merkezi Ne Zaman Yapılacak ?
  • Ankara Ulus Semtinde Türk Vakıf Araştırma Merkezi'nde 15.11.1998 Tarihinde Hali Sergisi Açılış Konuşması
  • Prof.dr. Albert Gabriel'e Ait Bazı Belgeler
  • Cumhuriyet'in Ilk Yıllarında Ankara'da Imâr Faaliyetlerinde
  • Cumhuriyet'in Ilk Yıllarında Ankara'da Imâr Faaliyetlerinde
  • Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivinde Bulunan 12 Zilkâde 1262 H./ 21 Ekim 1846 Tarihli TeberrukÂt Eşyası
  • Atatürkcülük Ve 2001'li Yılların Türkiyesi üzerine
  • Ahilik Ve çıraklık Eğitim Ve öğretim Vakfı
  • Eski Eser Kaçakcılığı, Koleksiyonculuk Ve Müzecilik Tarihimize Bir Bakış
  • Cumhuriyet'in Derinliklerinden Hatıralar : Eski Ankaralılardan Dostum Sayın Nurettin Daş Ile
  • Medeniyetlerin Beşiği Anadolu Ve Kılikya Aphorodisias'ı ( Tisan Yapı Kooperatifi )-anatolıan : The Cradle Of Cı
  • Sultan ıı. Bayezıd'ın Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi'nde Bulunan Vakfiyelerindeki Tezyinat Ve
  • Bektaşi Nutku (kendini Bil Ki, Tanrıyı Bilesin)
  • Kültürümüzde Hoşgörü
  • Fatih Sultan Mehmed'in Eyüp Sultan Külliyesi Vakfiyesi
  • Hicaz Demiryolları Ve Vakıflar
  • Mostar Köprüsü Restorasyonu Hakkında Ilk ön Rapor
  • Atatürkün Vakıflar Hakkındaki Konuşmalrı
  • Selçuk-name
  • Xıv-xıx. Yüzyıl Vakfiyelerinde Türk Tezhip Sanatınının Gelişimi, Batı Tesirleri Ve Günümüzde Yorumlayanlar
  • Konyadaki Esk; Eserler Hakkında Atatürkün Başbakan Ismet Inönüye Telgrafı
  • Atatürkcülük Ve 2001'li Yılların Türkiyesi üzerine
  • Ord.prof.dr. Ahmed Süheyl ünver
  • Türk Kültürü Ve Yoksulluğu Ortadan Kaldırmak Için
  • Istanbul'un Fethine Kadar Beylik Dönemi Vakfiyeleri
  • Kıbrıs, Gürcistan, şirvan Fatihi Lala Mustafa Paşa'nın 1563 Tarihli Vakfiyesi
  • Vakıf Arazilere Ve Gayrimenkullerine Tecavüz Ve Düşündürdükleri
  • Günümüzde Sosyal Devlet Anlayışı Ve Imaretler
  • Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün Tekke Ve Zaviyelerin Kapatılmasından Sonra Taşınır Kültür Varlıklarının Korunması Ile
  • Türk Kültürünün Temeli Vakıflardır
  • Kültür Bakanlığı Tarihçesi Ve Milli Kültürümüz
  • Milli Kültür, Günümüz Türkiyesi Ve Muasır Medeniyetler Seviyesi
  • Eyüp Sultan Türbesi'nde 1919-1920 Tarihlerinde Yapılan
  • Merzifonlu Hacıbayramoğlu Maden Mühendisi Mehmed Akif Efendi
  • Selçuklu Tarihi, Selçuk Adı
  • Cumhuriyet Dönemi Kültür çınarlarından : Mahmut Akok
  • Mardin Vakıfları,imam Zeynel Abidin'in 1158 M. Tarihli, Ve
  • Tarihte Türk Adı Ne Zaman Ortaya çıktı ?
  • Sahib Ata Fahrü'd-din Ali'nin Konya Imaret Ve Sivas Gökmedrese Vakfiyeleri
  • Phil.dr.hamit Zübeyr Koşay
  • Bulgarlar'ın Antik Başkenti Bulgar şehrindeki Islam Dönemi Mimari Eserlere Ait Panorama
  • Taşınır Kültür Varlıklarımızın Korunması Ve Yasa Dışı Trafiğinin önlenmesi
  • Ragıp Efendi'nin 1913-1922 Yılları Sibirya Ve Türkistan
  • Istanbul Vakıf Hat Sanatları Müzesi'nde Bulunan Tılsımlı Iki Gömlek Ve Kültürümüzdeki Yeri
  • Niksar Vakıflarına Genel Bir Bakış
  • Gazi Yahya Paşa'nın 1506 Tarihli Vakfiyesi
  • Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivinde Bulunan 12 Zilkâde 1262 H./ 21 Ekim 1846 Tarihli TeberrukÂt Eşyası
  • Kanuni Sultan Süleyman'ın Oğlu şehzade Mehmed'in 1548 Tarihli Vakfiyesi, Hududnamesi Ve Türk Sanatındaki Yeri
  • Merzifon Ulu Camisinin Yeri Ve Merzifon'da Türk Islam Eserleri
  • Merzifon, çelebi Sultan Mehmed Vakfı üzerine Bazı Belgeler
  • Hayat Ağacı, Kültürümüzdeki Yeri, önemi Ve Mitlerin Ardındaki Gerçek
  • Türk Kültürünün Izleri üzerinde Araştırmalar: Etrüskler'in Ilk Vatanı Anadolu Mu? : Truva Savaşı Ve Etrüskler
  • Yıldız çini Fabrikasına Ait Birkaç Vesika
  • Selçuklu Vakfiyeleri üzerine Bazı Düşünceler
  • Xıv. Asırda Tezhiblenmiş Beylik Dönemine Ait üç Kur'an Cüzü
  • Baki Kalan Bu Kubbede Hoş Bir Sedadır
  • Osmanlı Devletinin Kuruluşunun 700. Yıldönümü Münasebetiyle: Sultan ı.mahmud'un Orjinal Iki Vakfiyesi
  • ııı. Selim'in Vakfiyelerindeki Tezyinat Ve Türk Süsleme Sanatına Batı Sanatının Tesirleri
  • Osmanlı Dönemi Bazı Vakfiyelerin Hayır şartlarından Damlalar !
  • Bektaşilik Ve Masonluk
  • Minyatürle Ilgili Seçilmiş Bibliyografya
  • çelebi Mehmed Vakfı Arazisi üzerine Kurulan Merzifon Anatolian Koleji Ve Hastaneye Ait Bilgiler
  • Eski Eser Kaçakcılığı, Koleksiyonculuk Ve Müzecilik Tarihimize Bir Bakış
  • Safranbolulu Izzet Mehmet Paşa Vakfiyesi Ve Kütüphanesine Ait Tezyinatlı Iki Kur'an-ı Kerim
  • Istanbul Depremleri Ve Mimar Koca Sinan'ın Bilinmeyen Bazı Teknikleri
  • Merzifon'da Bilinmeyen Br Türbe '' Künbet Hatun ''
  • özel Müzeler Ve Denetimleri Hakkındaki Yönetmelik
  • Bitlis Vakıfları Ve Vakıf Eski Eserleri
  • Vakıf Eski Eserlerin Yeni Koruma Politikası
  • Sultan ııı.osman Vakfiyesi, Tezyinatı, Cilt Sanatı Ve Türk Kültüründeki Yeri
  • The Deed Of Foundatıon Of Sultan Osman The Thırd, ıts Embellıshments, Bındıng And ıts Place ın Turkısh Culture
  • Hacı Bektaş-ı Veli, Merzifon'da Piri Baba, Budapeşte'de Gül Baba Ve Bazı Bektaşi Vakıfları
  • Nurbanu ( Atik ) Valide Sultan'ın Istanbul-üsküdar'da 1582 Tarihinde Tesis Ettirdiği Vakfiyesi
  • Girit Defterdarı Rıdvanzade Hacı Mehmed Efendi Oğlu Ali Efendi'nin 1748 Tarihli Vakfiyesi Ve Tezyinatı
  • Bir çınarın Ardından... Yılmaz önge Dostumuz Hakkında Kısa Anekdotlar...
  • Beyhan Sultan Vakfiyeleri Ve Tezyinatları
  • Beypazarı Vakıflarına Genel Bir Bakış Ve Beypazarı Sadr-ı Azam Nasuh Paşa Hanı
  • Türk Kültürü Ve Biz
  • Bulgaristan'da Bulunan Osmanlı Vakıflarıdan Bir Demet
  • Bulgaristan'da Müftü Yardımcısı Yetiştiren Bir Vakıf Kuruluşu: Nüvvap
  • Ladik Ve Seyyid Ahmed-i Kebir Er-rıfai Hazretleri
  • Vakıflar Genel Müdürlüğü Halı Müzesi'nde
  • Bektaşi Nutku
  • Balkanlar Ve Kosova Facıası
  • Cumhuriyet'in Kuruluşunun 90. Yılında Başkent Ankara:
  • Istanbul Fethinin 555. Ayasofya'nın Müze Olmasının 74. Yıldönümü Vesilesiyle:
  • Atatürk'ün Vakıflarla Ilgili Sözleri
  • 893 H / 1488 M. Tarihli Akkoyunlu Yakub Han Vakfiyesi
  • Komünizmin Sembolü Lenin Yıkıldı, Sıra Bizans'ı Dize Getiren Fatih Sultan Mehmed'e Mi Geldi ?
  • Afganistan Tarihine Kısa Bir Bakış Ve Türk Subaylar Eskden Olduğu Gibi Milenyumda Da Afganistan Ordusunun EğitimÄ
  • Ayaş Vakfiyeleri üzerine Bir Deneme
  • Hacı Bayram-ı Veli Ve Tarıhe Bağlılık
  • Amasya-taşova- Alparslan Beldesi Seyyid Nureddin Alparslan Er- Rufâi'nin 655 H./1257 Tarihli Arapça Vakfiyesi Tercümesi Ve
  • Birgi Ulu Camii Içşn 1327 M. Tarihinde Yazılan Kur'an
  • Ankara'da Roma Anıtı- Res Gestae
  • A N " Akhi " Genealogical Tree
  • Milenyum Ruyası: Osmanlı Devleti'nin 700 Kuruluş Yıldönümü Ve Düşündürdükleri üzerine Bir Deneme
  • Kur'anda Yol Gösterici Ayetler
  • Amasya Vakıflarına Toplu Bakış
  • Izmir Bahri Baba Eski Musevi Mezarlığı
  • Anadolu'da Xııı. Yüzyıl Başlarında Bir Rufâi Zaviyesi
  • Glazed Tles Stolen From ıstanbul Mosques Between 1899-1920 Ottoman Period
  • Sultan ıı. Abdulhamid'in 1888 Tarihli Vakfiyesi Tezyinatı Ve Osmanlı Imparatorluğunda Ilk Toplu Konut Projesi
  • Tokat Vakıfları
  • şehirciliğe Katkısı Olan Kadınlar: Istanbul _üsküdar- Toptaşı, Nûrbânû ( Atik Valide ) Sultan Külliyesi
  • Türk Hâkimiyeti Döneminde Merzifon Mezarlıkları
  • Anadolu'da Xııı.y�zyıl B�r Rufa� Zav�yes�
  • Hayatını Vakıflara Vakfeden Y.mimar -mühendis Prof.dr. M. ılmaz önge
  • Başbakan Ismet Inönü'nün Cami,mescit Ve Diğer Vakıf Eski Eserlerin Korunmasıyla Ilgii Bütün Bakanlıklara Ve Genel Müdürlüklere G
  • EvkÂf-ı IslÂmiye Müzesi'nin Kuruluşu Ve Yönetmeliği
  • Giresun Ili Vakıflarına Toplu Bir Bakış
  • Türk-islam Yapılarında Kronoloji Denemesi
  • Merzifon Tarihinden Yapraklar
  • Momumentum Ancyranum-res Gestae- Ankara Yazıtı-augustus'un Yaptı?ı ??ler
  • Bayramlu Beyliği (hacıemiroğulları )
  • Osmanlı Devletinde Vakıflar Ve Sultan ıı. Bayezıd'ın Vakfiyeleri
  • Kur'anda Yol Gosterici Ayetler
  • Kur'an'ı Kerimdeki Cinle Ilgili Ayetlerin Tamamı
  • Kur'an-ı Kerim'ın Arapca ındırılmesı ıle ılgılı Ayetler
  • Xıı-xııı.yüzyıl Türk Hamamları
  • Tanrı Ve Yazğı
  • Balkanlar Ve Kosova Faciası
  • Amasyalı Meşhur Eski Devirdeki Tarihçiler
  • Başkent Ankaranın Kongre Merkezi Ne Zaman Yapılacak
  • Anadolunun Gobegınde 1229 Tarıhlı Tascı Ustalarının Dantel Gıbı ısledıgı Dıvrıgı Ulu Camı Ve Darussıfası
  • Merkez Efendının Mursıdı Merzıfonlu Sunbul Sınan
  • Merzıfonlu Tarıhcı ısmaıl Hamı Danısment
  • Amasyalı Tarıh Ve Cografyacılar
  • Milli Kütüphane'nin Dire?i Dr. Müjgan Cunbur 85 Ya??nda
  • Bektasılık Ve Tasavvuf
  • Alev?lerde Nas?p Alma Tören?
  • Asker? Kat?p Hafız ?brah?m Ethem Efend?’nin Eyüp Sultan Türbes?ne A?t Nukut Vakf?yeler? - Türkiye Vak?flar Bank.özelle?tir
  • Tar?kat-ı Rufaî ( Anonim )
  • Türk Tezh?p San'atına Genel B?r Bakı?
  • Sultanahmet Halı Müzes? Ve Vakıflar
  • Tokat Vakıfları
  • Toplumumuzda Kadın Ve Vakıf Kuran Kadınlarımız
  •