Türk Kültürü ?nceleme Serisi : 2
ALEV? TOPLUMUNDA NAS?P ALMA TÖREN?
Sadi BAYRAM
Bekta?i Nutkunun Devam? olarak incelenmelidir.
Ritüel gere?i, muhip namzetine, nasip alma töreni öncesi,
Haz?rl?k olarak nas?l ki hac ibâdetinde,
?hramdan ç?kt?ktan sonra tra? olunur,
Bekta?iler de, Ahiler de önce tra? olarak fazlal?klar?n? atarlar,
Ondan sonra da ?erbet olarak bir bal ?erbeti içer ki, içenin içi yanar,
Kendisini bilen, O?nun yarat?c?s? ulu Tanr?y? da bilir,
Bu talibe darg?n ve küskün olan can var m?d?r ?
Eyvallah !,
Ezelden ebede ezan sesi kula??m?zda ç?nlar durur,
On iki mum önünde abdest tazelenir ,
Bu yol Muhammed Ali yoludur,
K?l?çtan keskin ince bir yoldur,
Bir elinde kibrit bir elinde mum,
Bismi?ah Allah Allah nasurun minallah,
Be?rin mü?min Ya Allah Ya Muhammed Ya Ali,
Pirim Hünkâr?m Hac? Bekta? Velî Dergâh?na ba?l? belim,
Bismi?ah Allah Allah Muhammed Ali?den do?up,
?ems-i ulemâ bu fakiri de zerresine alal?m,
Destur Allah, Eyvallah !
Ç?ra?? rüsan fahri dervi?an dem Ali?an
Kür?ad? meydan ber cemâli Muhammed Mustafa,
Allahümme salli âla Muhammed,
Kemali ?mam Hasan ?ah Hüseyn dedi ve on iki mumu yakt?,
Çün ç?ra?? uyard?k ol Hüdâ?n?n a?k?na,
Ol cihan? serveri Muhammed Mustafa a?k?na,
Sakiy?ül Kevser Aliyül Murtaza?n?n a?k?na,
Hem Hatice, hem Fat?ma?tüz-Zehra hayâl-i nisan?n a?k?na,
Ar?a tâk yap?p bu yoldan ol billâh a?k?na,
Yetmi? iki bin ?ehid-i ?ühedan?n,
Pirim, hünkâr?m Hac? Bekta?-i Velî a?k?na,
Cemali Muhammed, kemali Hasan el ?ah Hüseyn,
Ç?raklar?n ayd?n, Meydanlar?n kür?ad olsun,
Niyet ettim, Yâ Rabbi, senin r?zan için Ehl-i Beyt a?k?na bu abdesttir,
Ömür boyu abdestin oldu, sak?n ola ki bozma,
Bismillahirrahmanirrahim,
Niyet ettim abdest almaya ,
Bu can? bu yola lây?k k?l,
Ey Allah??m, Kur?an okumak, sana zikir ve ?ükür etmem için bana yard?m et !
Yâ Râb, bana cennet kokusunu duyur, cehennem kokusunu duyurma,
Allah??m yüzlerin kimi ak, kimi kara oldu?u günde yüzümü ak eyle !
Yâ Râbbi, Amel Defterimi solumdan ve arkamdan verme, sa??mdan ver,
Yâ Râbbi, ba??m? ar?-? âlan?n gölgesinde gölgelendir,
Yâ Râbbi, beni sözü dinlenen iyi kullar?ndan eyle,
Yâ Râbbi, aya??m? k?ldan ince, k?l?çtan keskin
S?r?at köprüsünden geçerken kayd?rma,
Yâ Râbbi, Kur?an okumak sana, zikir ve ?ükretmek sana
Olan ibadetimi güzelle?tirmek için bu fakire de, haz?r olan canlara da yard?m et,
Talip; Meydan evi giri?inin kap?s?na getirilir ve kap? e?i?i önünde talip e?ilir .
Gözcü Baba kontrolünde Meclis haz?rlan?r,
Dedebaba veya Halife Baba içeri girer,
Ak?amlar hayrola, hay?rlar feth ola, ak?betleriniz hayrola,
Cemallere a?k ola, mihmanlara a?k ola, a?k meydan erlerine? diye gülbank çeker,
A??k saz?n? ald?, üç bo?umundan ,
Allah, Muhammed, ve Ali diyerek üç defa öptü,
Aç?ld? Meydan, Ar?i Bahman,
Defoldu ?eytan, göründü Süphan,
Süphan?ma huuu,
Yezdan?ma huuu,
Sofu meydan?na ikrar verenler,
Meydan? görüp a?kla girenler,
Meydanda gönlün yere serenler,
Hakt?r Bilenler, gerçek erenler,
Süphanlar?ma huuuu?
Sa? dizi yerde, sol eli gö?sünde bir hem?ire,
A??klar?n eminine,
Erenlerin demine,
Yürekleri co?turan,
Uçmak saz?n gemine, diyerek kadehi uzatt?,
Sazendeler ve meclistekilerin tamam? demlendi,
Pervaz ba?las?n,
Dört kap? selamland? ve semâh ba?lad?,
On dakika sürdükten sonra ba? keserek oca?a yakla?t?lar,
A?k olsun a??klara,
Pervaz?n?z me?k olsun, Mirac?n?z Hakk olsun,
Mirac? mü?minin hakt?r,
Meydan? bilmez ahmakt?r,
Gönül s?rr?n bilenlere,
Gönülde, gökte uçmakt?r.
Süslenmi? bir kurban salona girer, ç?kar,
Semah yapan her erkek, sa??ndaki bac?ya,
Miraçta Cemal gördüm, a?k olsun iman?m, diye te?ekkür eder,
Sofra kurulur, yemekler yenilir, kahveler içilir,
Allah Allah Bismi?ah,
Ayin-i Cem erenleri, miraç gördük didâr gördük, nur, iman gördük,
Oturan, duran, gönlünü pâk tutan,
Kimsenin ay?b?n? görmeyen, söylemeyen,
Ber murad ola, Huuu gerçe?e huuu ..
Ey o?ul, bu ald???n abdest tarikat abdesidir,
Bu abdest d??k?larla de?il, ahlâks?zl?klarla bozulur,
Bu abdest insan hayatta bir kere ald?r?l?r,
Bu abdest senin takipçindir,
Nerede bozarsan yüz karan ve namusun ve ?erefin olur,
?nsan ba?kas? için ne dü?ünürse, ba?kas?na ne yaparsa kar??l???n? görür,
(?krar kurban? koyunun yünü k?rp?l?p, ip haline getirilirken,
T??bent ve takke dedenin yan?na koyulur, Cemden yetki istenir, Eyvâllah derlerse ,
Madem eminsiniz canlar?m, o halde niyaz ediniz,
Talibe kefil var m? ? Var !
T??bent okunarak rehberine verilir.
Rehber de talibib boynuna asar),
Allahü ekber Allahu ekber lâ ilâhe illâllâhü vallahü ekber,
Allahü ekber velillâhü ilhamd,
Ey Erenler, bu fakir size bir kuzulu kurban getirdi,
Eyvallah, bu talibler yolumuza, vatan?m?za, milletimize, insanl??a hay?rl? olsun,
Ey Erenler ben size kuzulu bir kurban getirdim,
Eyvallah,
Bismi?ah Allah Allah, delil-i Cebrail, tekbiri Halil-ü kurban ?smail,
Allahü ekber Allahu ekber lâ ilâhe illallâhü vallâhü ekber,
Allahü ekber velillâhü ilhamd,
Ya Allah, ya Muhammed, Ya Ali,
Takke ba??m?za konmu?, T??bend belimize ba?lanm??t?r art?k,
Bu ba?lanmak eline, diline, beline sahip ol anlam?nda olup, hayatta bir defa yap?l?r.
?nsan, insan? ihya eder,
Allah??n izni ile ???k ve do?ru yolu mür?it sayesinde bulunaca??na inan?r?z,
Çünkü her ?eyi biz fakir insanlardan örf ve âdetlerden ö?reniriz,
Tecrübelerinden istifade ederiz,
Niyaz edilen, niyaza lây?k olsun,
Öncelikle Dedeye, sonra Babaya,
Daha sonra gözcü ve on iki posta niyazdan sonra,
Ortaya ve rehbere niyaz yerine getirilir ve
Bak evlat, bu yolun yolcusu oldun,
Bu yola ve kendine sahip ol !,
Bu yolun dostuna dost, dü?man?na iyi örnek ol !
Seni senden ald?m, yine sana verdim,
Son pi?manl?k fayda etmez,
?nsan ne bulursa yolundan bulur,
Çok çal??acaks?n,
Kimseye kendini ac?nd?rmayacaks?n,
Yoksa halk aras?nda, insanlar ars?nda say?lmaz, sevilmezsin,
Allah yan?nda, kul yan?nda de?erin olmaz,
Gitti?in yolun da sana faydas? olmaz !
Mür?idin ve rehberin sözlerine dikkat et,
Bu nasihatlar? kabul ediyor musun ?
Eyvallah, Eyvallah, Eyvallah !
Darg?n ve küskün olan var m? ?
Dardan geçme, y?l geçimi yap?l?r.
El ve ayak ba?lan?r,
Elim erde, yüzüm yerde, gönlüm darda,
Erenlerin dar mahsusunda,
Hakk yolunda, Muhammed Ali divân?nda,
Can?m kurban, mal?m tercüman,
Bu fakirden a?r?nm?? incinmi? can varsa dile gelsin !
Eyvallah !
Böylece yeni can yerini ve bölü?ünü bulmu? olur?
Ey O?ul can; Ey Erenler !
Konuya yabanc? olanlara ,
Hac? Bekta? Velî târikat?na ait baz? özdeyi?ler sunaca??m,
Bilenler, bilmeyenlere aç?klar, s?rlar?na vâk?f olurlar?
Eline, diline, beline sahip ol ,
A??na, i?ine, e?ine sahip ol,
Gönlün, elin, sofran aç?k olsun,
Her ?eyin anahtar?n? kendi özünde ara,
Her ne ararsan kendinde ara,
Kendini bilen, Tanr?s?n? da bilir,
Marifet ehlinin ilk makâm? edeptir,
Nefsine a??r geleni kimseye tatbik etme,
Dü?man?n?z?n dahi insan oldu?unu unutma,
Hiçbir milleti ve insan? ay?plama,
?nsan?n cemâli, sözünün güzelli?idir,
Bir yolu karanl?k görüyorsan, bil ki perde gözündedir, yolda de?il.
Hayat?n boyunca ay?plar? örtücü ol,
Kimsenin ay?b?n? görmeyen cana a?k olsun, sen de ona benze,
S?rr? s?r edene a?k olsun, erenlerin gönlünde taht kurmaya çal??,
En küçü?ümüz, her zaman en büyü?ümüzdür,
?ncinsen de kimseyi incitme,
Kelâm Hak?t?r. Hak?tan geldik, Hakka yönelelim,
Hakk?n varl???ndan ba?ka hiçbir ?ey bu kâinatta kal?c? de?ildir.
Hâlden hâl?e geçi? hep O?na?d?r.
El ele, el Hak?ka,
Dervi?in sözünden, Baban?n gözünden sak?nmak gerek,
Bir saatlik tefekkür, yetmi? y?ll?k ibadetten hay?rl?d?r.
Ci?erinde duman olmayan?n yüre?inde ate? olmaz,
Eskiyi terk cahile, ölüm, Ârife ise do?umdur..
Gündüz ?evk ile dünya i?ine, gece a?k ile ahiret i?ine,
Yapaca??n her iyili?i makbule geçecek ?ekilde yap,
Tövbenin tövbesi olmaz.
Nasip, verilene kar?? aland?r., lûtuf, hissene dü?meyendir.
Arif olup ta vermeyen cahildir,
?limden gidilmeyen yolun sonu karanl?kt?r.
Dü?ünce karanl???na ???k tutanlara ne mutlu,
Gelme gelme, dönme dönme,
Gelenin mal?, dönenin can?,
Mertebe ve makam yoktur, dostu gönlünden ba?ka,
Yol ile giden yorulmaz,
Mü?min, mü?minin aynas?d?r,
Her yokun yerine geçecek bir var, sende vard?r.
Ara, mutlaka bulursun,
Mal?m?z muhayyerdir, istenmedi?i anda geri al?r?z.
Dervi?lik olayd? Tâç ile h?rka, biz de al?rd?k otuza k?rka,
Dört türlü cömertlik vard?r :
Mal cömertli?i zenginlere mahsustur,
Ten cömertli?i gazilere mahsustur,
Gönül cömertli?i ariflere mahsustur,
Cân cömertli?i a??klara mahsustur.
?nsana candan aziz bir ?ey olmad??? gibi
Cenâb-? Hakk?a da kuldan yak?n bir ?ey yoktur.
Yak?n, Allah?ta yok olmak, ve Allah?la bekâ bulmak halidir.
Tasavvuf ve afiyet bir araya gelmezler,
Tasavvuf Tanr??dan ayr? nesneden bezgin, küskün olmak, mâsivâ?dan çözülmektir.
Gerçek dervi? hiç kimsenin üzüntüsünden s?k?lmaz ve k?r?lmaz.
Civânmert oldur ki, k?r?lmaya de?er kimseyi bile k?rmaz.
Fakirlik her yoklukta sâkin olmak, ve her varl?kta elde olan? da??tmakt?r.
Mürvet; dost karde?lerinin kusurlar?n? görmemezlikten, bilmemezlikten gelmektir.
Tasavvuf; kafanda ne varsa b?rak?r, elinde ne varsa verir,
Ve bir kuyuya dü?en ne yaparsa, onu yapars?n.
Güne?e kar?? ???k,
Görmeyen bir göze kar?? güzel yüz,
Çorak tarlaya kar?? güzel bir ya?mur,
Karn? tok olana kar?? nefis yemek,
Ahmak adama kar?? do?ru söze yaz?k olur?
Aya?a kalkarsan hizmet kast?yla kalk,
E?er konu?acak olursan hikmetle konu?,
Oturaca??n zaman hürmetle otur?
?nsan?n de?eri ta??d??? vicdan?n?n a??rl??? ile ölçülür.
Dü?ünce karanl???na kar?? ???k tutanlara ne mutlu,
Arifler hem ar?d?r, hem de ar?t?c??
?badetin yeri ba?ka, i?in yeri de ba?kad?r.
Biz, dile ve söze bakmaz, içe ve hâle bakar?z.
Ene medinet el-ilm ve Ali bâbuhâ- Ben Bilginin ?erhiyim, Ali de onun kap?s?.
( Onun için bütün Tahtac?lar, tüm Alevî ve Bekta?î tarikâtlerinde e?i?e sayg? mevcuttur,
Muhammed?in taht? kar??s?nda bir teslim ta?? bulunur,
Her dinî ayîn ba?lang?c?nda,ayine kat?lanlar bu ta?a niyaz ederler )
Lâ fetâ illâ Ali, lâ seyfe illâ Zü?l-Fikâr; Hz. Ali gibi Kahraman, Zü?l-Fikâr gibi k?l?ç yoktur.
Hüseyni taç?n on iki bölümü, on iki imam?n adlar? sembolize edilir.
Hz. Ali altundu, Fatma da gümü?; ben altunla gümü?ün o?luyum,
Babam güne?, annem ayd?, ben güne?le ay?n o?luyum?.
Hz. Ali, Hac? Bekta? Veli ?de zuhur eden Tanr?sal ?????n kayna??d?r.
Yâ Hazret-i Hac? Bekta?-? Velî kaddese Allâhu s?rruhü,
Ey mübârek Hac? Bekta? Hazretleri, Allah yolunu mukaddes eylesin.
Ey canlar, Ey Erenler !
Meydan görmemi? bir ki?i
Halife Baba izni olmaks?z?n Meclise al?nmaz,
Bekta?ili?e girmek isteyen ki?inin ad? Talib,
Talibe önce birkaç kez gelme gelme, dönme dönme diye vazgeçirilmeye çal???l?r,
Yapaca?? masraf ta tazmin edilmesi garantisi verilir,
Zarara u?ramas? önlenir,
Kay?t ücreti iadesi gibi, e?er aday yoluna devam etmek istiyorsa;
Talibin ad? art?k Muhib, yani sevenler, Bekta?îli?e gönül verenlerdir,
Sofrada tuz, su, ekmek,
Peymanede dem,
Dem görelim de hep beraber içelim,
A?k olsun canlarda hep bereber yiyelim,
Seni senden ald?k, yine seni sana teslim ettik,
Diyerek kendi kendini e?itmesi,
Riyazata, yani dü?ünmeye dalmas? ,
Kab?n? geni?letmek için çal??mas?, ilmini artt?rmas?,
Benli?inden ar?nmas?,
O?na ula?mak için, ölmeden önce ölme ?uûru kazanmas?,
O?nunla olmas?, Hakk?a ermesi, Hakk ile Hakk olmas?,
Hakk?tan Halka inmesi, böylece de olgunlu?a eri?mesi,
Bu yolda varaca?? menzil ise dervi?lik olup,
Dervi? olan vücudunu vakfeyler Bekta?ili?e,
Dünyan?n bo? heveslerini terk eyler, buna derler Tarik-i Dünya,
?kiyüzlülü?ü terk eder, derler buna Tarik-i Riya,
Vesveseyi terk eyler, derler buna Tarik-i Vesvese,
Debdebeyi terk eyler, derler buna Tarik-i yümn,
?ek ve ?üpheyi terk eyler, derler buna da Tarik-i ?ek derler..
NAS?P ALMA MEYDANI
Usül-ü erkan?nca adaya abdest ald?r?ld?ktan sonra,
Halife Baba toplant?y? açar, bir parça okunur,
Daha sonra kap?da be? ki?ilik bir kafile görünür.
Önde ya?l?ca rehber biri, ard?nda bir erkek ve bir kad?n,
Onlar?n ard?nda, erke?in arkas?nda kad?n,
Kad?n?n arkas?nda bir erkek bulunur,
?kinci s?radaki kad?n ve erke?in gözleri ba?l?,
Boyunlar?ndan ayaklar?n kadar beyaz çar?afla sar?l?,
Boyunlar?ndan birer yün ku?ak geçirilerek dü?ümlenmi?,
Kad?n?n boynundaki ku?a??n bir ucu önündeki erkek,
Erke?in ku?a??n?n ucu kad?nda,
Her ikisininki ise öndeki ki?i tutar.
Kafile dört kap?y? selamlad?ktan sonra, dört ad?m ilerler,
Meydan ortas?nda dururlar,
?ahi?den bir nefes okunur,
Kurbanlar t??lan?p gülbank çekildi,
Gaflet uykusundan uyana geldim,
Dört kap? sanca?? anda dikildi,
Can-ba? fedâ edip kurbana geldim,
Evvel e?i?ine koydum ba??m?,
Ald?lar içeri döktüm ya??m?,
Erenler yolunda gör sava??m?,
Üryan, püryan olup, Meydana geldim.
Ol demde uyand? bât?n ç?ra??,
Rehberim boynuma bend etti ba??,
Dört ad?m ileri att?m aya??,
Koç kurban dediler, imana geldim.
Dört kap?dan selâm verip ald?lar,
Pirim huzuruna yeyip geldiler,
El ele Hakka olsun dediler,
Henüz masum olup, Meydana geldim.
Yüzüm yerde, gözüm Darda durmu?um,
Muhammed Ali?ye ikrar vermi?im,
Sakahüm ?erbetin anda görmü?üm,
?çip kana kana mestane geldim.
Rehber:
Allah Allah ,Eyvallah
Muhammed Ali a?k?na,
Pirim hac? hünkâr divan?nda,
Dara durma?a canlar geldi,
Erenler meydan?nda özleri darda, gözleri niyazda
Iydi-zâde S. Bayram Efendi yola geldi,
Kaygudan kurtuldu, Ak cennete geldi,
Hakk erenlerin, gerçe?e huuu
Yuf münkire, lânet Yezide? gülbank çekilir,
Baba:
Ey talipler ne gördünüz? Ne yapt?n?z ?
Er gördük meydana geldik,
I??k, nur istiyor musunuz ?
Gözlerinizin ba??n? çözelim mi ?
Nur istiyoruz, nur, nur?
O halde, döktü?ünüz varsa doldurun,
A?latt???n?z varsa güldürün,
Y?kt???n?z varsa yap?n,
Erenler Meydan?nda Hakk yolundas?n?z,
Gelen dönmez, döneni görmez,
Hû gerçe?e, lânet münkire?
Hû gerçe?e, lânet Münkire?
Bilerek bilmeyerek, isteyerek istemeyerek,
?ncitti?imiz, gönüllerini k?rd???m?z, haks?zl?k etti?imiz varsa,
Bizi yarg?lamalar?n? dileriz..
Biz herkesten ho?nutuz,
Allah, Eyvallah, biz geçtik,
Hakk erenler de geçsin,
Ey bu erenler Meydan?n?n mü?minleri,
Bu canlar Muhammed Al?nin divan?nda nasip alacaklar,
Bu canlardan ho?nut musunuz ?
Bunlar? nas?l bilirsiniz ?
Pirimiz yâr olsun, Hakk divan?ndan yüz çevrilmesin, iyi biliriz?
Rehber adaylar? Halife Baba önüne, getirerek diz çöktürür,
Halife Baba aday?n kula??na:
Elinize, dilinize, belinize sahip olaca??na and içiyor musunuz ?
And içiyoruz !
Yalan söylerseniz gözlerinizin nuru, tenlerinizin odu sönsün mü ?
Sönsün
Adaylar kald?r?larak meydan?n ortas?na getirilir,
Süslenmi? ?ki koç meydan?n ortas?na getirilerek üç defa dola?t?r?larak götürülür,
Oca??n sa? yan?ndaki çera?,
Halife Baba?n?n sa? yan?nda oturan biri taraf?ndan yak?l?r,
Kap?n?n sa??nda duran üç mum da bu çera?la yak?l?r,
Adaylar tekrar Halife baba önüne getirilerek diz çöktürülür ve,
Elini kad?n?n elinin üstüne koyar, onun üstüne sa?d?c?n, en üste de halife baban?n eli konar,
Allah??n eli onlar üstündedir ayeti okunur.
Biat ayeti okunur,
Mür?idin Muhammed, rehberi Ali,
Bildi?ine ayr?lma, yolundan dönme, dönen gelmez, gelen dönmez,
Pirin Hac? Bekta?-? Velî, gerçe?e huuuu?
Gençlerin gözlerinin ba?? çözülür, ?erbet ikram edilir,
Üç bo?makl? de?nek ye?il çuhadan ç?kar?l?r,
Allah, Muhammed, Ali diye her bo?ma??ndan öpülür,
Sa?d?çlar yüzükoyun yatarlar, Halife baba da üç bo?makl? de?nekle
Allah, Muhammed, Ali diyerek üç defa dokunur,
Sonra de?ne?i gö?üs hizas?nda yatay olarak tutar,
Adaylar bunun alt?ndan geçerek biat etmi? olurlar,
|